Sudan’da Devlet Başkanı General Abdel Fattah al-Burhan komutasındaki ordu ile çatışmanın başka tarafı Hızlı Destek Kuvvetleri’nin lideri General Mohamed Hamdan Dagalo ortasındaki tansiyon giderek tırmanıyor. Bölgede bulunan Türkler ise tahliye edilmeyi bekliyor.
Sudan’ın başşehri Hartum’da ve çeşitli kentlerde, 15 Nisan sabahı Sudan ordusu ile paramiliter HDK ortasında silahlı çatışmalar başlamıştı.
Ordu ile HDK ortasında “HDK’nin büsbütün orduya katılmasını” öngören ıslahat konusunda son birkaç aydır yaşanan uyuşmazlık, yerini çatışmalara bıraktı.
Yaşanan bu olayların ortasında kalan Türkler ise toplumsal medyadan tahliye talep ederek yardım bekliyor.
Darfur Nyala eyaletinde Türk güç şirketinde çalışan bir kişi 15 işçi ile tahliye edilmek istediklerini toplumsal medya üzerinden bildirdiler.
Görüntülerde Türkler kaldıkları yere isabet eden kurşunları gösteriyor?
Zor kurallar altında kalan Türk işçiler Sudan’dan tahliye edilmeyi bekliyor.
Sudan’da, Aralık 2018’de başlayan rejim aksisi şovlar yerini çatışmalara bıraktı.
Yıllardır demokrasi ve istikrar hasreti çeken Afrika ülkesi Sudan’da, Aralık 2018’de başlayan rejim tersi şovlar sonrasında yaşanan ihtilal, darbe, kalkışmalar ve son olarak 15 Nisan’da iki askeri öge ortasındaki güç gayretinin çatışmaya dönüşmesiyle, istikrarsızlıkta yeni bir periyot başladı.
Sudan’da sivil idare ve demokrasiye geçilmesine dair umutlar, ordu ile paramiliter Süratli Dayanak Kuvvetleri (HDK) ortasında 15 Nisan’da patlak veren çatışmaların ve iç savaş riskinin akabinde öteki bir bahara kaldı.
Ülkede kelam konusu aydan bugüne yaşanan, son 4 yılın olayları genel sınırlarıyla şöyle:
19 Aralık 2018:
– Hayat pahalılığı nedeniyle başlayan şovlar, ülke genelinde rejim zıtlığına dönüştü. Bu süreç, ‘Aralık Devrimi’ olarak isimlendirildi.
6 Nisan 2019:
– Protestocular; Genelkurmay Başkanlığı, Hava ve Deniz Kuvvetleri Komutanlıkları ile Devlet Başkanlığı Konutu’nun yer aldığı; Ordu Genel Komutanlığı yerleşkesi etrafında oturma aksiyonu başlattı.
11 Nisan 2019:
– Ordu, idareye el koyarak 30 yıllık Ömer el-Beşir iktidarını sonlandırdı.
3 Haziran 2019:
– Güvenlik güçleri, Ordu Genel Komutanlığı yerleşkesi etrafında oturma aksiyonlarını sürdüren ve sivil idare talep eden göstericileri, şiddet kullanarak dağıttı. Olaylarda 100’den fazla protestocu öldü.
17 Ağustos 2019:
– Milletlerarası ve bölgesel tarafların takviyesiyle meçhullüğü sona erdiren ve süreksiz idare düzenlemelerini içeren Anayasal Bildiri Mutabakatı imzalandı. Mutabakat gereği, Temmuz 2023’e kadar sürmesi planlanan asker-sivil iştirakindeki birinci geçiş devri başladı.
3 Ekim 2020:
– Güney Sudan’ın başşehri Cuba’da ülkedeki silahlı kümelerle barış muahedesi imzalandı.
23 Ekim 2020:
– Sudan, ABD’nin arabuluculuğuyla İsrail ile ilgileri olağanlaştırmayı kabul etti. Kısa mühlet sonra ABD, Sudan’ı ‘Terörü destekleyenler ülkeler listesi’nden çıkardı.
25 Ekim 2021:
– Ordu ile sivil idare ortasında iktidar gayreti ve önemli fikir ayrılıkları yaşanması sonucu asker, idareye el koyarak inanılmaz hal ilan etti, hükümeti feshetti ve Başbakan Abdullah Hamduk dahil, onlarca siyasetçiyi gözaltına aldı.
21 Kasım 2021:
– Ordu, Hamduk’u teknokrat hükümeti kurması için misyonuna iade etti.
2 Ocak 2022:
– Hamduk, siyasi krizin çözülememesi sebebiyle vazifesinden istifa etti.
4 Temmuz 2022:
– Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, siyaset sahnesinden çekileceklerini belirtti.
5 Aralık 2022:
– Asker ile siviller ortasında yeni geçiş devrini başlatacak, sivil hükümet ve demokratik seçimlerin yolunu açacak ‘çerçeve anlaşma’, milletlerarası ve bölgesel iştirakle imzalandı.
19 Mart 2023:
– Sudan’daki siyasi süreç sözcüsü Halid Ömer Yusuf, ülkedeki siyasi krizi sonlandıracak nihai mutabakatın 1 Nisan’da, geçiş periyodu anayasası muahedesinin 6 Nisan’da imzalanacağını ve yeni hükümetin 11 Nisan’da kurulacağını duyurdu.
1 Nisan 2023:
– Yusuf, yapılması kararlaştırılan sonuncu mutabakat imza merasiminin, ‘taraflar ortasında birtakım önemli konularda fikir birliği sağlanamaması’ nedeniyle 6 Nisan’a ertelendiğini açıkladı.
6 Nisan 2023:
Ordu ve HDK ortasındaki uyuşmazlıklar nedeniyle son mutabakatın imzalanması süresiz ertelendi.
13 Nisan 2023:
– Süratli Dayanak Kuvvetleri (HDK), ülkenin kuzeyindeki ve ordunun askeri hava üssünün bulunduğu Meravi kentine çok büyük bir birlik sevk etti.
– Ordu, onayı ve uyumu dışında HDK’nin başkentte ve kimi kentlerde hareketlilik gösterdiğini ve yayıldığını açıkladı.
Ordu,’HDK’nin bu açılımları ve güçlerini yine konumlandırması, orduya bağlı kuvvetlerin vazife ve çalışma sistemi ile çelişmekte olup açık bir hukuk ihlalidir. Bunların devamı, bölünme ve tansiyona hatta kaçınılmaz olarak ülkedeki güvenliğin bozulmasına yol açabilecek. Tehlike sinyalini vermeliyiz. Tarihi ve tehlikeli bir dönemeçten geçiyoruz.’ açıklamasını yaptı
15 Nisan 2023:
– Ordu ile HDK ortasındaki kelam savaşı ve tırmanan gerginlik, başşehir Hartum ve çeşitli kentlerde ordu ile HDK ortasında silahlı çatışmaya dönüştü.
(AA)