CHP Genel Lider Yardımcısı Burhanettin Bulut, sokak hayvanları yasanın yürürlüğe girmesiyle AK Partili belediyelerde baş gösteren toplu hayvan vefatlarını ve belediyelerin yaptığı ihaleleri Meclis’e taşıdı. Bulut, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya‘ya “Niğde’de köpek ve kedi popülasyonu nedir? Son 6 yıldır mama ihalesi hangi şirketlere verilmiştir? Ne kadar para ödenmiştir? Köpek katliamını yasaya ve vicdana uygun olarak tanımlayan belediye bu kadar mamayı ne yapacaktır?” diye sordu.
CHP Genel Lider Yardımcısı Burhanettin Bulut, sokak hayvanları yasanın yürürlüğe girmesiyle AK Partili belediyelerde baş gösteren toplu hayvan vefatlarını ve belediyelerin yaptığı ihaleleri Meclis’e taşıdı.
Sokak hayvanlarının katledilmesini öngören yasanın yürürlüğe girmesiyle farklı kentlerden katliam haberlerinin gerisi gerisine gelmeye başladığını vurgulayan Bulut, “İlk olarak AKP’li Niğde Belediyesi’nin hayvan bakımevindeki köpeklerin enjeksiyon yoluyla ‘uyutularak’ toplu mezarlara gömüldüğünü öğrendik. Akabinde AKP’li Ankara Altındağ Belediyesi’nin hudutları içerisinde öldürülen çok sayıda köpeğin toplu olarak gömüldüğü bilgisini edindik. Lakin işin farklı yanı hayvanları öldüren ve bunu ‘yasaya ve vicdana’ uygun diye savunan Niğde Belediyesi 2023 yılının sonunda 11 milyonluk mama ihalesi yapmış. Belediye bu kadar mamayı ne yapacak?” dedi.
“Son 6 yıldır mama ihalesi hangi şirketlere verilmiştir? Ne kadar para ödenmiştir?”
Niğde Belediyesi’nin 2023 yılının sonunda 11 milyon liralık mama ihalesi yaptığını ve bir yıllığına 50 bin kilo kedi maması, 120 bin kilo köpek maması aldığı bilgisini paylaşan Bulut, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın yanıtlaması istemiyle şu soruları sordu:
“Niğde’de köpek ve kedi popülasyonu nedir? Son 6 yıldır mama ihalesi hangi şirketlere verilmiştir? Ne kadar para ödenmiştir?
Belediyeye ilişkin barınakta kaç köpek vardır? Köpek katliamını yasaya ve vicdana uygun olarak tanımlayan belediye bu kadar mamayı ne yapacaktır?
Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren önergenin yanıtlandığı tarihe kadar kaç köpeğe ötanazi uygulanmıştır?”
|
Sokak hayvanlarına ait yeni maddede hangi düzenlemeler yer alıyor? Kamuoyunda ‘ötanazi’ tartışmalarıyla yansılara neden olan 17 unsurluk ‘160 sayılı Hayvanları Muhafaza Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’, TBMM Genel Kurulu’da iki gün boyunca 28 saat süren görüşmelerin akabinde AKP ve MHP oylarıyla maddeleşti. Teklif, 224 ‘Hayır’ oyuna karşılık 273 ‘Evet’ oyuyla 30 Temmuz’da sabaha karşı kabul edildi. “7527 Hayvanları Muhafaza Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”, 1 Ağustos gece yarısı yayımlanan 2 Ağustos tarihli Resmi Gazete ile yürürlüğe girdi. Teklifle; Hayvanları Muhafaza Kanunu’nda değişikliğe gidilecek. Buna nazaran, Kanun’un maksatlarına “insan, hayvan ve etraf sıhhati gözetilmek kaydıyla” sözü eklenecek. Sahipsiz hayvanlara ait yürütülecek çalışmalarda, kedi ve köpeklerin sahipli hayvan statüsüne alınabilmesi için Veteriner Hizmetleri, Bitki Sıhhati, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında Tarım ve Orman Bakanlığı veri tabanına kaydedilmesi zaruriliği bulunduğundan “sahipli hayvan” ve “sahipsiz hayvan” kavramları açık halde tanımlanacak. GÖKÇER TAHİNCİOĞLU YAZDI – 10 soruda ‘ötanazi’ düzenlemesi: Tartışmalı yasa ne getiriyor, sokak köpekleri öldürülecek mi, uygulamayan belediyelere ne yapılacak? Kanun’daki “yakala-kısırlaştır-sal” metodunun kaldırılması nedeniyle “hayvan bakımevi”; yani barınak tarifinde değişiklik yapılacak. Barınakların tarifi, “Bakanlıktan müsaade alınmak suretiyle kurulan ve hayvanların sahiplendirilinceye kadar barındırıldığı ve rehabilite edildiği bir tesis” biçiminde değiştirilecek. “Sahipsiz ve güçten düşmüş” hayvanların barınaklara toplanması ve buralarda “rehabilite” edilerek sahiplendirilinceye kadar bakılacak olması sebebiyle bakımevleri dışında bir hayvana bakmanın onun yasal sorumluluğunu alarak sahiplenilmesi suretiyle mümkün olabileceği unsuru kabul edilecek. Kanun’un unsurları ortasında yer alan “Evcil hayvanlar, çeşidine mahsus hayat kaideleri içinde yaşama özgürlüğüne sahiptir. Sahipsiz hayvanların da sahipli hayvanlar üzere ömürleri desteklenmelidir.” tabiri yürürlükten kaldırılacak. Yerel idareler, yani belediyeler, gönüllü kuruluşlarla iş birliği içerisinde, sahipsiz hayvanların sahiplendirilinceye kadar bakılmaları için hayvan barınakları kurarak bakımlarını ve tedavilerini yapacak. Barınaklara alınan hayvanlardan “rehabilite edilen köpekler” sahiplendirilinceye kadar bu yerlerde barındırılacak. Yanlışsız ve yeni data için barınaklara alınan hayvanlar Tarım ve Orman Bakanlığı veri sistemine kaydedilecek. Sokak köpeklerine ‘ötanazi’ tartışmalarına neden olan düzenleme maddeleşti: “İnsanlık tarihine utançla geçecek, çocuklarınıza kanlı bir miras bıraktınız!” Veteriner Hizmetleri Kanunu’ndaki ‘ötanazi’ koşulu Barınaklara alınan köpeklerden “insan ve hayvanların hayatı ve sıhhati için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları denetim edilemeyen, bulaşıcı yahut tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olanlarına”, Veteriner Hizmetleri, Bitki Sıhhati, Gıda ve Yem Kanunu’nun 9. unsurundaki “Hayvanlara ötenazi yapmak yasaktır. Fakat, hayvanlara acı ve ıstırap çektiren yahut düzgünleşme durumu bulunmayan hastalık durumlarında, akut bulaşıcı bir hayvan hastalığının önlenmesi ya da eradikasyonu gayesiyle yahut insan sıhhati için risk oluşturan durumlarda, davranışları insan ve hayvanların hayatı ve sıhhati için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları denetim edilemeyen durumlarda veteriner doktor tarafından ötenazi yapılmasına karar verilebilir. Ötenazi süreci veteriner doktor tarafından yahut veteriner doktor nezaretinde yapılır.” kararları uygulanacak. Belediyeler, sahipsiz köpeklere ait yürüttüğü iş ve süreçlerde Mesken Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Mukavelesi kapsamında gerekli idari önlemleri almaya yetkili olacak. “Yerel idareler ismine toplanan sahipsiz hayvanların bakımevi dışında bir yere terk edilmesi yahut bakımevinde barındırılan köpeği bakımevi dışında bir yere bırakmak” fiilleri yasak kapsamına alınacak. Böylelikle sahipsiz hayvanların toplanması, barınaklara götürülmesi ve bu hayvanların sahiplendirilinceye kadar barınaklarda bakılmasına ait kararların uygulanmasın ve mahallî idarelerin misyonlarını yerine getirmesi amaçlanacak. Meclis’te birinci gün: Sokak köpeklerine ‘ötanazi’ tartışmalarına neden olan 5. unsur, Genel Kurul’da kabul edildi: “Bu husus ölümdür, çocuklarınızın yüzüne bakamayacaksınız!” Hayvanlara yapılacak müdahalenin yalnızca tıbbi gerekçelerle değil Kanunda yer alan öteki istisnai durumlarda da yapılabilecek. “Yerel idareler ismine toplanan sahipsiz hayvanların bakımevi dışında bir yere terk edilmesi yahut bakımevinde barındırılan köpeği ‘bakımevi’ dışında bir yere bırakmak” fiilleri yasak kapsamına alınacak. Böylelikle sahipsiz hayvanların toplanması, hayvan barınakşarın götürülmesi ve bu hayvanların sahiplendirilinceye kadar barınak bünyesinde bakılmasına ait kararların uygulanmasının ve lokal idarelerin misyon ve sorumluluklarını eksiksiz olarak yerine getirmelerinin sağlanması amaçlanacak. İl Hayvanları Müdafaa Konseyinin vazifeleri ortasına, hayvan ve etraf sıhhatini muhafazaya yönelik olarak sahipsiz hayvanlardan kaynaklı problemleri belirlemek ve bu meselelere ait tahlil teklifleri üretmek eklenecek. Düzenlemeyle başta mahallî idareler olmak üzere öteki ilgili kurum ve kuruluşlara yapılacak takviyenin kapsamı genişletilecek. Buna nazaran de insan, hayvan ve etraf sıhhatinin korunması gayesiyle barınaklar, hastaneler ve ameliyathaneler kurmak; bunlara ait ilaç, alet ve ekipmanları temin etmek ile bakımevlerinde bakım, rehabilitasyon ve sahiplendirme üzere faaliyetleri yürütmek için başta mahallî idareler olmak üzere öbür ilgili kurum ve kuruluşlara teşvik yahut Bakanlıkça uygun görülen ölçülerde mali takviye sağlanacak. Sokak köpeklerine yönelik yasaya reaksiyon yağıyor: “Barınak değil vefat kampı; gece nasıl rahat uyuyacaksınız!” Ödenekler öbür bir maksat için kullanılamayacak Hayvanları muhafazaya yönelik kararlara ters hareket eden yahut sahiplendiği hayvanların bakımını önemli formda ihmal eden ya da onlara ağrı, acı yahut ziyan veren bireylerin kontrolle yetkili merci tarafından hayvan bulundurması yasak olacak ve hayvanlarına el konulacak. Kelam konusu hayvanlardan sahiplendirilme niteliği olanlar sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevinde barındırılacak. Caydırıcılığın sağlanması için sahipli hayvanın sahibi tarafından terk edilmesi kabahatine ait idari para cezası hayvan başına 2 bin liradan 60 bin liraya çıkarılacak. Mahallî idareler ismine toplanan sahipsiz hayvanları barınak dışında bir yere terk eden yahut barınakta barındırılan hayvanı barınak dışında bir yere bırakanlara ise hayvan başına 50 bin lira idari para cezası verilecek. Teklifle, Hayvanları Müdafaa Kanunu’ndaki “yerel hayvan muhafaza görevlileri”ne ait karar yürürlükten kaldırılacak. Büyükşehir belediyeleri, vilayet belediyeleri ve nüfusu 25 bini aşan belediyeler, “sahipsiz yahut güçten düşmüş ya da tehlike arz eden hayvanların korunması ve sahiplendirilinceye kadar bakımının yapılması ile rehabilitasyonunun sağlanması” emeliyle hayvan barınakları kuracak. Belirtilen hayvanlar, ilgili belediyeler tarafından hayvan barınaklarına götürülecek. Hayvan barınağı kurma zaruriliği olmayan belediyeler ile vilayet özel yönetimleri, sorumluluk alanındaki bu hayvanları en yakın hayvan bakımevine götürecek. Belirtilen kaynağı ayırmayan belediye başkanı ve meclis üyeleri ile ayrılan kaynağı hayvan barınakları kurmak, sahipsiz hayvanları toplamak, “rehabilite etmek” yahut sahiplendirilinceye kadar bakmak için harcamayan yahut bu kaynağı diğer hedefler için sarf eden belediye başkanı ve belediye yetkililerine 6 aydan 2 yıla kadar mahpus cezası verilecek. Söz konusu belediyeler 31 Aralık 2028’e kadar belirtilen hayvan barınakları kurmakla ve mevcut bakımevlerinin şartlarını güzelleştirmekle yükümlü olacak. Sokak hayvanlarına ‘ötanazi’ öngören yasa teklifi komiteden tartışmayla geçti: “Katliam yasasının failleri olarak fotoğrafınızı çektirin, tarihe geçtiniz!” Belediyeler, 31 Aralık 2028’e kadar hayvan barınakları kurmak, rehabilitasyon süreçlerini gerçekleştirmek ve sahipsiz hayvanlara sahiplendirilinceye kadar bakmak için katılaşmış en son bütçe gelirlerinin binde 5’i oranında kaynak ayıracak. Bu oran, büyükşehir belediyelerinde binde 3 olarak uygulanacak. Verilen önergenin kabul edilmesiyle, belediyelerce bu oranların üzerinde yapılan harcamaların yüzde 40’ı, Hazine ve Maliye Bakanlığınca belediyeye aktarılacak. Aktarılacak meblağ hiçbir halde husustaki oranların yüzde 40’ını geçemeyecek. Ayrılan ödenekler öbür bir maksat için kullanılamayacak. Kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını en geç 31 Aralık 2025’e kadar dijital kimliklendirme yollarıyla kayıt altına aldırmak zorunda olacak. Sahipsiz hayvanlara ait yürütülecek çalışmalarda, kedi ve köpeklerin sahipli hayvan statüsüne alınabilmesi için Veteriner Hizmetleri, Bitki Sıhhati, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında Tarım ve Orman Bakanlığı veri tabanına kaydedilmesi mecburiliği bulunduğundan “sahipli hayvan” ve “sahipsiz hayvan” kavramları açık bir biçimde tanımlanacak. Teklifin detayları Teklifle; Hayvanları Muhafaza Kanunu’nda değişikliğe gidilecek. Buna nazaran, Kanun’un gayelerine “insan, hayvan ve etraf sıhhati gözetilmek kaydıyla” sözü eklenecek. Sahipsiz hayvanlara ait yürütülecek çalışmalarda, kedi ve köpeklerin sahipli hayvan statüsüne alınabilmesi için Veteriner Hizmetleri, Bitki Sıhhati, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında Tarım ve Orman Bakanlığı veri tabanına kaydedilmesi zaruriliği bulunduğundan “sahipli hayvan” ve “sahipsiz hayvan” kavramları açık biçimde tanımlanacak. Kanun’daki “yakala-kısırlaştır-sal” metodunun kaldırılması nedeniyle “hayvan bakımevi”; yani barınak tarifinde değişiklik yapılacak. Barınakların tarifi, “Bakanlıktan müsaade alınmak suretiyle kurulan ve hayvanların sahiplendirilinceye kadar barındırıldığı ve rehabilite edildiği bir tesis” biçiminde değiştirilecek. “Sahipsiz ve güçten düşmüş” hayvanların barınaklara toplanması ve buralarda “rehabilite” edilerek sahiplendirilinceye kadar bakılacak olması sebebiyle bakımevleri dışında bir hayvana bakmanın onun yasal sorumluluğunu alarak sahiplenilmesi suretiyle mümkün olabileceği prensibi kabul edilecek. Kanun’un unsurları ortasında yer alan “Evcil hayvanlar, çeşidine mahsus hayat kuralları içinde yaşama özgürlüğüne sahiptir. Sahipsiz hayvanların da sahipli hayvanlar üzere ömürleri desteklenmelidir.” tabiri yürürlükten kaldırılacak. Yerel idareler, yani belediyeler, gönüllü kuruluşlarla iş birliği içerisinde, sahipsiz hayvanların sahiplendirilinceye kadar bakılmaları için hayvan barınakları kurarak bakımlarını ve tedavilerini yapacak. Barınaklara alınan hayvanlardan “rehabilite edilen köpekler” sahiplendirilinceye kadar bu yerlerde barındırılacak. Gerçek ve yeni data için barınaklara alınan hayvanlar Tarım ve Orman Bakanlığı veri sistemine kaydedilecek. Veteriner Hizmetleri Kanunu’ndaki ‘ötanazi’ koşulu Barınaklara alınan köpeklerden “insan ve hayvanların hayatı ve sıhhati için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları denetim edilemeyen, bulaşıcı yahut tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olanlarına”, Veteriner Hizmetleri, Bitki Sıhhati, Gıda ve Yem Kanunu’nun 9. hususundaki “Hayvanlara ötenazi yapmak yasaktır. Lakin, hayvanlara acı ve ıstırap çektiren yahut düzgünleşme durumu bulunmayan hastalık durumlarında, akut bulaşıcı bir hayvan hastalığının önlenmesi ya da eradikasyonu gayesiyle yahut insan sıhhati için risk oluşturan durumlarda, davranışları insan ve hayvanların hayatı ve sıhhati için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları denetim edilemeyen durumlarda veteriner tabip tarafından ötenazi yapılmasına karar verilebilir. Ötenazi süreci veteriner tabip tarafından yahut veteriner doktor nezaretinde yapılır.” kararları uygulanacak. Belediyeler, sahipsiz köpeklere ait yürüttüğü iş ve süreçlerde Konut Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Mukavelesi kapsamında gerekli idari önlemleri almaya yetkili olacak. “Yerel idareler ismine toplanan sahipsiz hayvanların bakımevi dışında bir yere terk edilmesi yahut bakımevinde barındırılan köpeği bakımevi dışında bir yere bırakmak” fiilleri yasak kapsamına alınacak. Böylelikle sahipsiz hayvanların toplanması, barınaklara götürülmesi ve bu hayvanların sahiplendirilinceye kadar barınaklarda bakılmasına ait kararların uygulanmasın ve mahallî idarelerin vazifelerini yerine getirmesi amaçlanacak. Sokak hayvanlarına ‘ötanazi’ öngören yasa teklifi kuruldan tartışmayla geçti: “Katliam yasasının failleri olarak fotoğrafınızı çektirin, tarihe geçtiniz!” Hayvanlara yapılacak müdahalenin yalnızca tıbbi gerekçelerle değil Kanunda yer alan öbür istisnai durumlarda da yapılabilecek. “Yerel idareler ismine toplanan sahipsiz hayvanların bakımevi dışında bir yere terk edilmesi yahut bakımevinde barındırılan köpeği ‘bakımevi’ dışında bir yere bırakmak” fiilleri yasak kapsamına alınacak. Böylelikle sahipsiz hayvanların toplanması, hayvan barınakşarın götürülmesi ve bu hayvanların sahiplendirilinceye kadar barınak bünyesinde bakılmasına ait kararların uygulanmasının ve lokal idarelerin vazife ve sorumluluklarını eksiksiz olarak yerine getirmelerinin sağlanması amaçlanacak. İl Hayvanları Müdafaa Heyetinin vazifeleri ortasına, hayvan ve etraf sıhhatini müdafaaya yönelik olarak sahipsiz hayvanlardan kaynaklı meseleleri belirlemek ve bu meselelere ait tahlil teklifleri üretmek eklenecek. Düzenlemeyle başta mahallî idareler olmak üzere öteki ilgili kurum ve kuruluşlara yapılacak takviyenin kapsamı genişletilecek. Buna nazaran de insan, hayvan ve etraf sıhhatinin korunması gayesiyle barınaklar, hastaneler ve ameliyathaneler kurmak; bunlara ait ilaç, alet ve ekipmanları temin etmek ile bakımevlerinde bakım, rehabilitasyon ve sahiplendirme üzere faaliyetleri yürütmek için başta mahallî idareler olmak üzere öbür ilgili kurum ve kuruluşlara teşvik yahut Bakanlıkça uygun görülen ölçülerde mali dayanak sağlanacak. Ödenekler öteki bir emel için kullanılamayacak Hayvanları muhafazaya yönelik kararlara muhalif hareket eden yahut sahiplendiği hayvanların bakımını önemli biçimde ihmal eden ya da onlara ağrı, acı yahut ziyan veren şahısların kontrolle yetkili merci tarafından hayvan bulundurması yasak olacak ve hayvanlarına el konulacak. Kelam konusu hayvanlardan sahiplendirilme niteliği olanlar sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevinde barındırılacak. Caydırıcılığın sağlanması için sahipli hayvanın sahibi tarafından terk edilmesi kabahatine ait idari para cezası hayvan başına 2 bin liradan 60 bin liraya çıkarılacak. Mahallî idareler ismine toplanan sahipsiz hayvanları barınak dışında bir yere terk eden yahut barınakta barındırılan hayvanı barınak dışında bir yere bırakanlara ise hayvan başına 50 bin lira idari para cezası verilecek. Teklifle, Hayvanları Müdafaa Kanunu’ndaki “yerel hayvan muhafaza görevlileri”ne ait karar yürürlükten kaldırılacak. Büyükşehir belediyeleri, vilayet belediyeleri ve nüfusu 25 bini aşan belediyeler, “sahipsiz yahut güçten düşmüş ya da tehlike arz eden hayvanların korunması ve sahiplendirilinceye kadar bakımının yapılması ile rehabilitasyonunun sağlanması” maksadıyla hayvan barınakları kuracak. Belirtilen hayvanlar, ilgili belediyeler tarafından hayvan barınaklarına götürülecek. Hayvan barınağı kurma zaruriliği olmayan belediyeler ile vilayet özel yönetimleri, sorumluluk alanındaki bu hayvanları en yakın hayvan bakımevine götürecek. Belirtilen kaynağı ayırmayan belediye başkanı ve meclis üyeleri ile ayrılan kaynağı hayvan barınakları kurmak, sahipsiz hayvanları toplamak, “rehabilite etmek” yahut sahiplendirilinceye kadar bakmak için harcamayan yahut bu kaynağı öteki hedefler için sarf eden belediye başkanı ve belediye yetkililerine 6 aydan 2 yıla kadar mahpus cezası verilecek. Söz konusu belediyeler 31 Aralık 2028’e kadar belirtilen hayvan barınakları kurmakla ve mevcut bakımevlerinin şartlarını güzelleştirmekle yükümlü olacak. Belediyeler, 31 Aralık 2028’e kadar hayvan barınakları kurmak, rehabilitasyon süreçlerini gerçekleştirmek ve sahipsiz hayvanlara sahiplendirilinceye kadar bakmak için mutlaklaşmış en son bütçe gelirlerinin binde 5’i oranında kaynak ayıracak. Bu oran, büyükşehir belediyelerinde binde 3 olarak uygulanacak. Verilen önergenin kabul edilmesiyle, belediyelerce bu oranların üzerinde yapılan harcamaların yüzde 40’ı, Hazine ve Maliye Bakanlığınca belediyeye aktarılacak. Aktarılacak fiyat hiçbir halde husustaki oranların yüzde 40’ını geçemeyecek. Ayrılan ödenekler öteki bir emel için kullanılamayacak. Kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını en geç 31 Aralık 2025’e kadar dijital kimliklendirme prosedürleriyle kayıt altına aldırmak zorunda olacak. Sahipsiz hayvanlara ait yürütülecek çalışmalarda, kedi ve köpeklerin sahipli hayvan statüsüne alınabilmesi için Veteriner Hizmetleri, Bitki Sıhhati, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında Tarım ve Orman Bakanlığı veri tabanına kaydedilmesi zaruriliği bulunduğundan “sahipli hayvan” ve “sahipsiz hayvan” kavramları açık bir formda tanımlanacak.
|