Suriye’de, Heyet Tahrir Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı muhalifler başşehir Şam’ın denetimini ele geçirdi. 61 yıllık Baas rejiminin çökmesinin ardından Suriye’nin devrik lideri Beşşar Esad, Rusya’ya kaçtı.
Muhalifler, rejimin ordusunun nispeten zayıf bir direnişi ile karşılaşırken Esad’ın çöküşü 12 gün üzere kısa bir mühlet içerisinde gerçekleşti. Hama, İdlib, Humus kentlerinin yanı sıra başşehir Şam’da vazifeli Esad’ın askerleri, süratle sonuca ulaşan ihtilalin nasıl gerçekleştiğini anlattı.
The Telegraph gazetesine konuşan Esad ordusu mensubu askerler ve subaylar, yıllar süren eğitime karşın 12 gün içinde nasıl yenildiklerine dair birinci detaylı bilgileri verdiler.
Telegraph’ın haberine nazaran Suriye Silahlı Kuvvetleri’ne hizmet eden askerler ve subaylar, üstlerini kendilerine ihanet etmekle suçladı. Rejim ordusu mensupları, muhaliflerin başşehir Şam’a yanlışsız süratle ilerledikleri sırada ordudaki buyruk komuta zincirinin büsbütün bozulduğunu, morallerin çöktüğünü ve ordu içinde kaos yaşandığını tabir etti.
“MAAŞLAR ÇOK DÜŞÜKTÜ”
Esad ordusuna hizmet eden Beşşar İbrahim, insan gücü ve silah bakımından üstün olmalarına karşın muhaliflere karşı kazanamayacakları bir savaş olduğunu belirtti.
“Yenilmemizin iki nedeni var” diyen İbrahim, “Birincisi, maaşlar çok düşüktü. Kimse ayda 30 dolar (yaklaşık 1.050 TL) için savaşmak istemez. İkincisi, hiçbir buyruk gelmedi. Ne yapmamız gerekiyordu? Dürüst olmak gerekirse yalnızca ailelerimizin yanına dönmek ve bu çılgınlıktan kurtulmak istiyorduk. Düşmeye hazırdık ve düştük.” açıklaması yaptı.
ESAD’IN KARDEŞİ MAHİR’İN KOMUTASINDAYDI
Devrik başkan Beşşar Esad’ın kardeşi Becerikli Esad’ın yönettiği Dördüncü Zırhlı Tümen’de teğmen olarak misyon yapan İbrahim, muhalifler harekete geçtiğinde Lübnan sınırındaki dağ köyü Hinah’ın yakınlarına konuşlandırıldı.
Daha sonra HTŞ Halep kentine yönelince, başşehri savunmaya hazırlanması için Şam yakınlarındaki Kudsaya ilçesindeki tümen karargahına çekilmesi emredildi.
Mahir’in komutasındaki Dördüncü tümen, Suriye ordusunun en seçkin ve acımasız birliği olarak görülüyordu. Fakat gerçeğin bu türlü olmadığı ortaya çıktı.
Teğmen İbrahim, askerlere temelinde El Kural ile bağlarını 2017’de koparan HTŞ’nin DEAŞ olduğunu söyledikleri için ordu içinde yaygın bir endişe yayıldığını tabir etti.
Teğmen İbrahim, dört gün içinde Halep’in düşmesiyle meslektaşları ortasında panik havası oluştuğunu söyledi.
TELSİZDEN “KAÇIN” BİLDİRİSİ DUYULDU
Halep’in dışındaki mahallelerde çavuş olarak vazife yapan Vahil Süleyman ise, HTŞ gelmeden evvel birliğinin acil koduyla geri çekildiğini aktardı ve “Gerçekten korkmuştuk” dedi.
Halep’in ilçe ilçe düşmesinin panik hissini arttırdığını tabir eden Çavuş Süleyman, telsizden kimin verdiği muhakkak olamayan “kaçın” iletisinin duyulduğunu söyledi.
Süleyman, iletide “Bize her şeyi terk etmemiz, silahlarımızı ve üniformalarımızı bırakıp dışarı çıkmamız söylendi. İkinci sefer söylenmesine gerek yoktu” dedi.
Suriye’nin kıymetli kentlerinden Lazkiye’de teğmenlik yapan Muhammed Ali, telsizden Çavuş Süleyman’ın söylediklerine misal bildiriler duyduğunu belirtti.
Telsizin öteki ucundaki sesi tanıyamadığını söz eden Teğmen Ali, muhaliflerin yaklaşmakta olduğunu düşündüğünü söyledi. Teğmen Ali de Çavuş Süleyman üzere gelenlerin kim olduğunu öğrenmek için beklemedi.
Teğmen Ali ve adamları, telsizden gelen bildirinin akabinde silahlarını cephaneliğe kilitlediler, sivil kıyafetlerini giydiler ve meskenlerine yanlışsız yola çıktılar.
“ÇOK GEÇMEDEN HERKESİN KENDİ BAŞININ DEVASINA BAKMASI GEREKTİĞİ ANLAŞILDI”
Hama kentinin Kamhana bölgesinde konuşlandırılan 25. Özel Misyon Kuvvetleri Tümeni’nden Albay Vasim Ahmed, Halep düştükten sonra muhaliflerin bir sonraki adresinin burası olacağının farkındaydı.
Muhaliflerin süratli ilerleyişi karşısında şaşkınlık yaşamayan Albay Ahmed, merkezden muhaliflere karşı gelen buyrukların azaldığını “Telsizden hiçbir şey gelmiyordu” kelamlarıyla aktardı.
Albay Ahmed, “Üst seviye subaylardan hiçbir buyruk gelmiyordu. Yalnızca sessizlik vardı. Çok geçmeden herkesin kendi başının devasına bakması gerektiği anlaşıldı” dedi.
Meslektaşlarına veda eden Albay Ahmed, sivilde giydiği kot pantolonunu üzerine geçirdi ve orduya tahsis edilen araca binerek birliğinden uzaklaştı.
“SURİYE ORDUSU YALNIZCA KAĞIT ÜZERİNDE VAR OLDU”
Bir vakitler 200 binden fazla askeri bulunan Suriye ordusu, uzun vakittir yolsuzluk nedeniyle zayıflamıştı.
HTŞ öncülüğündeki isyan, birinci günlerinde Lazkiye’den gelen ve Esad ailesi ile akraba ailelere bağlı kabahat çetesi Şabiha’ya ihale edilmişti.
Albay Ahmed, Suriye’deki rejimin 12 günlük süreçte değil, süreç başlamadan evvelki yıllarda düştüğünü söyledi.
Suriye ordusunun silahlarının büyük bir kısmının kendi generalleri tarafından satıldığını belirten Albay Ahmed, bu nedenle esasen direnecek durumda olmadıklarını tabir etti.
Albay Ahmed, kendi birliğinin resmi envanterinde 2 bin 500 tüfek ve 50 zırhlı araç olduğunu aktardı. Lakin Albay Ahmed, gerçekte araçlarının ve depoda bulunan 200’den az tüfeğinin çalışır durumda olmadığını belirtti.
Albay Ahmed, “Araçlar bozulduğunda değiştirilmeleri gerekiyordu. Lakin yalnızca kağıt üzerinde değiştirildiler. Gerçekte değil. Tüm Suriye ordusu yalnızca kağıt üzerinde var oldu” dedi.
“SONUMUZUN SEDNAYA OLACAĞINI BİLİYORDUK”
Suriye ordusunun içinin boşalmasının tek nedeni yolsuzluk değildi. Şartlar ve uğruna savaşılacak bir şeyin olmaması da öbür nedenlerdi.
Akdeniz kıyısındaki liman kenti Tartus’un güneybatısındaki Satifa’da vazifeli Çavuş Samar Hamid, Esad’ın hiç sevilmediğini ve vahim şartlar altında çalıştıklarını söyledi.
“Paramız ve yiyeceğimiz yoktu” diyen Çavuş Hamid, “Ordusunda vazife yapmış olabiliriz ancak hiçbirimiz Esad’ı sevmiyorduk. Hizmet ettiğimiz müthiş şartlar için onu suçluyorduk. Firar etmek istedik lakin bunu yaparsak sonumuzun Sednaya olacağını biliyorduk”
ASKERİ KİMLİK TAŞIMAK DEHŞET ÖGESİ HALİNE GELDİ
Rejimin çöküşünün akabinde meskenlerine dönmeye çalışan askerler ve subaylar, askeri kimlik taşımanın kendileri için kaygı ögesi haline geldiğini tabir etti.
Teğmen İbrahim, Esad’ın düşmesinden bir gün evvel Kudsaya’dan kaçtıktan sonra HTŞ’nin sıradan askerleri ve general rütbesinden daha düşük rütbeye sahip subayları hür bıraktıklarını söyledi. Fakat İbrahim, DEAŞ tarafından yakalanma ihtimali sebebiyle askeri kimlik taşımanın azap haline geldiğini söz etti.
DEAŞ’ın Suriyeli askerleri avladığına ve infaz ettiğine dair görüntü ve haberlerin askerlerin kurduğu WhatsApp kümelerinde yaygın olarak paylaşılması, argümanlar doğrulanmasa da daha fazla dehşetin yayılmasına neden oldu.
HTŞ’nin orduda çalışmış eski askerlere ve subaylara ileti göndererek askeri kimliklerini teslim etmelerini istemesi tasanın artmasında değerli rol oynadı.
Ancak korkulan olmadı ve Tartus ile Lazkiye’deki askeri polis karakolların önünde, kimliklerini vermeyi kabul eden askerler tarafından uzun bir kuyruk oluştu.
Kuyrukta bekleyenler ortasında Albay Ahmed’in yanı sıra Teğmen İbrahim de vardı ve İbrahim “Düşman değil kardeş olabileceğimizi umuyoruz” tabirini kullandı.
İbrahim, “Savaştan bizim sorumlu olmadığımızı anladılar. Herkesle birlikte biz de acı çektik. Esad’ın kusurlarının bedelini ödedik” dedi.