Aleyna Sevim / İSTANBUL – Balık av dönemi yaklaşıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı, geçtiğimiz günlerde resmi gazetede balıkların avlanabilir minimum uzunluk ve alıkonulabilir balık ölçülerini yayınladı. Fakat uzmanlar, milletlerarası standartlara nazaran Türkiye’de belirlenen avlanma uzunluklarının kısa olduğunu ve bu nedenle balık stoğunun her geçen yıl azaldığını belirtiyor. Kaçak ve yöntemsiz avcılığın balık stoklarını erittiğine dikkat çeken uzmanlar, birçok çeşidin üreme uzunluğunun altında avlanmasına müsaade verilmesini de eleştiriyor.
Işıklı avcılık tehdit
Deniz biyoloğu Mert Gökalp, balıkların avlanması gereken uzunlukların altında avlandığını belirterek şu bilgileri verdi:, “Avrupa Birliği tarafından avlanma için tavsiye edilen uzunluklar var. Bizdeki oranlara bakıldığında mantıklı değil. Lüfer avlanma uzunluğu olağanda 23-30 cm boylarındadır. Bizde 18 cm. Lakin kuyruktan hesap yapılınca bu 13 cm’ye kadar düşüyor. Palamutta 25 cm. deniliyor lakin bu palamut genç, yavru palamut oluyor. Balığı av uzunluğunun altında avlarsanız üremesini engellersiniz. Balıkları tüketmiş vaziyetteyiz. Sistemli olarak balık teknelerinin azaltılması gerekiyor. Bizim kıyılarda yalnızca 10-20 metre kayığı olan balıkçının yer alması gerekiyor. Büyük endüstriyel teknelerle denizi kurutursunuz. Uzak kıyılarda, okyanuslarda ışıklı avcılık yapılıyor. Genelde sürü balıkları avlanıyor. Uskumrunun Marmara’da tükenmesinin en büyük sebebi bu ışıklı avcılıktır.”
Türler yok oluyor!
İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi’nden Doç. Dr. Taner Yıldız da avcılığı yapılan cinslere ait dünyada ve ülkemizde farklı farklı uzunluk kıstasları belirlendiğini söz ederek şunları kaydetti: “Bizim mevcut bildirimimizde malesef birçok çeşidin avlanmasına müsaade verilen uzunluğu, birinci üreme uzunluğunun altında. Bu da natürel ki cinslerin popülasyonun azalmasına neden oluyor. Balıklar üreme faaliyeti göstermeden ölüyorlar ve ileriki yıllarda stok ölçüsü azalıyor. Öte yandan yasa dışı balıkçılık sucul canlıların tamamına ziyan veriyor. Kaçak avlanma, bilhassa yavru balıkların ve üreme periyodundaki balıkların amaç alınması nedeniyle balık stokları süratle azalıyor. Uzun vadede çeşitlerin yok olmaması için kaçak avcılığa yönelik kontroller artırılmalı, yasal düzenlemeler güçlendirilmeli.”
ÇİN BALIKÇILIKTA BİRİNCİ
Tarımsal İktisat ve Siyaset Geliştirme Enstitüsü’nün (TEPGE) 2023 yılında yayınladığı raporda, Su eserleri üretiminin yüzde 50.3’ünün avcılık yoluyla elde edildiği ve avcılığın yarısının Asya kıtasında gerçekleştirildiği bilgisi yer aldı. Avcılık üretim ölçüsünde yüzde 14.6 ile en büyük hisseye sahip olan ülkenin Çin olduğu kaydedilen raporda Çin’i Endonezya, Peru ve Rusya’nın takip ettiği söz edildi. Türkiye’de ise Su eserleri Avcılığı’nın denizlerden yapılan avcılıkta en kıymetli hissenin yüzde 73 ile Karadeniz Bölgesi’ne ilişkin olduğu belirtildi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Haziran ayında yayınladığı 2023 Su Eserleri raporuna nazaran ise avlanan deniz balık ölçüsünün 387 bin 115 ton olarak gerçekleştiği kaydedilirken, hamsi balığının 273 bin 915 ton ile en yüksek ölçüde avlanan balık olduğu bilgisi paylaşıldı.