Olmazsa olmazlarımız ortasında yer alan akıllı cep telefonlarımızın kaybolması, çalınması üzere durumlar büyük sorun yaşamamıza neden olabilir. Zira e-postamızı denetim ettiğimiz, toplumsal medya kullandığımız, iletilerimizin bulunduğu ve fotoğraflarımızı depoladığımız bu aygıtlarda çoklukla berbata kullanılabilecek hassas bilgiler yer alır.
Telefonunuzu bulamıyorsanız paniğe kapılmayın. Öncelikle olabilecek en âlâ ihtimalleri düşünün — tahminen diğer bir yere bıraktınız, birine ödünç verdiniz ya da üzerine bıraktığınız birkaç kağıdın altında kaldığı için göremiyorsunuz — hala bulamadıysanız ne yazık ki artık telefonunuzun çalındığını düşünebilirsiniz. Akıllı telefonunuzu ve datalarınızı hırsızlığa karşı nasıl koruyacağınızla ilgili yazımızı okuduysanız ve verdiğimiz ipuçlarını uyguladıysanız, bilgilerinizin güvenliğini sağlamış ve onları geri yükleyebilir durumdasınız demektir. Lakin bu türlü bir ön hazırlık yapmamış olsanız bile yaşayacağınız hasarı azaltabilirsiniz.
- SIM kartınızı bloke ettirin
- Yakınlarınızı ve arkadaşlarınızı uyarın
- Çalınan akıllı telefonunuzu bloke edin
- Telefonunuza bağlı banka kartlarını kaldırın
- Akıllı telefonunuzun IMEI numarasını bloke edin
- Sonra ne yapmalısınız?
- Polise başvurun
- Parolalarınızı değiştirin
- Verilerinizi geri yükleyin
- Moralinizi bozmayın
En âlâ senaryo
Telefonunuz kaybolduğunda ekranı kilitliydi, telefondaki datalar şifrelenmişti ve SIM kartı PIN korumalıydı. Bu durumda:
- Cihazımı Bul (Android) yahut Bul (iOS) uygulamaları üzerinden telefonunuzu kayıp olarak işaretleyin ve dürüst birinin aygıtınızı bulması durumunda sizinle irtibata geçebilmesi için aygıtın ekranında, bir arkadaşınıza yahut akrabanıza ilişkin bağlantı bilgisinin yer aldığı bir bildirinin görüntülenmesini sağlayın;
- Bu birinci adımla ilgili gerekeni yaptığınıza emin olduktan sonra, uzaktan erişimle aygıttaki tüm dataları silin ve SIM kartı bloke etmek için operatörünüzle bağlantıya geçin;
- Yeni bir akıllı telefon satın alın ve yedekleme kopyasından bilgilerinizi geri yükleyin.
- Ayrıca yaşadığınız hırsızlıktan sonra bu bahiste daha dikkatli olmanızı da öneriyoruz. Hırsızlar, bilhassa de daha değerli olan aygıtlarda, ekseriyetle bu bağlantı bilgilerinden yararlanır ve çalınan aygıtın sahibini Google yahut Apple ID hesaplarının parolasını ifşa etmesi hedefiyle kandırmak için toplumsal mühendisliği kullanırlar. Başarılı olurlarsa, aygıtın kullanıcı hesabıyla kontağını kaldırabilir ve böylelikle telefonu kesimlerine ayırıp satmak yerine tek modül halinde satarak daha fazla para kazanabilirler.
Kısacası, çalınan bir telefonla ilgili gelen bildiri ve davetlere son derece kuşkuyla yaklaşın ve Google hesabınızı yahut Apple Kimliği bilgilerinizi girmeyin yahut bunları paylaşmayın.
En makus senaryo
Akıllı telefonunuz yanlış ellere geçtiyse ve bir ekran kilidiyle bile korunmuyorsa, bu durumda her geçen dakika çok kıymetlidir. Birinci olarak, birkaç arama yapabileceğiniz öteki bir telefon bulun. Bir mağaza yahut restoran çalışanına durumu anlatıp telefonunu kullanmak için müsaade isteyin yahut bir taksiyi durdurarak şoförden telefonunu ödünç alın.
SIM kartınızı bloke ettirin
İlk görüşmeyi GSM operatörünüzle yapmanız gerekir. Müşteri hizmetleri temsilcisine SIM kartınızı kaybettiğinizi söyleyin ve bloke etmesini isteyin. SIM kartınız bloke edildikten sonra hırsız artık sizi taklit edemez (örneğin, bir parolayı değiştirmek yahut bir süreci onaylamak için telefonunuzdan arama yapamaz yahut doğrulama kodunun yer aldığı bir kısa bildiri alamaz).
Yakınlarınızı ve arkadaşlarınızı uyarın
İkinci görüşmenizi ise bir arkadaşınız yahut yakınınızla yapmalısınız. Telefonunuzun çalındığını açıklayın ve size ilişkin numaradan gelebilecek arama yahut ileti konusunda ortak tanıdıklarınızı uyarmalarını, muhtemel para taleplerini yahut soruları dikkate almamalarını isteyin. Toplumsal medyada çok fazla arkadaşınız varsa, bu durumla ilgili bir ihtar paylaşmalarını da isteyebilirsiniz.
Çalınan akıllı telefonunuzu bloke edin
Çalınan akıllı telefonunuzu bloke edebilmek için internete gereksiniminiz vardır. Parolanızı kullanacağınız için bu süreci inançlı bir aygıttan yapmaya çalışın.
İlk olarak, Google yahut Apple ID hesabınıza giriş yapın.
Hesabınızda iki faktörlü kimlik doğrulama kullanıyor ve öbür birinin aygıtından giriş yapıyorsanız, bu durum sizi biraz zorlayabilir. Telefonunuzun çalındığı için haliyle bir doğrulama bildirisi alamazsınız yahut kimlik doğrulama uygulamasını açamazsınız. Android kullanıcıları kısa ileti doğrulaması olmadan parolalarını değiştirebilirler. Android kullanıcısıysanız, iki faktörlü kimlik doğrulamanın heyetim basamağında aldığınız yedek kodlardan birini girmeniz gerekir. iPhone kullanıcıları ise, emniyetli bir telefon numarasına yahut aygıta gönderecekleri bir doğrulama kodu ile hesaplarına tekrar erişebilirler.
Google yahut Apple ID hesabınıza giriş yaptıktan sonra yapmanız gerekenler:
- Güvenlik (Android telefonlar için) yahut iPhone’umu Bul uygulamasının (iPhone’lar için) altında yer alan aygıt listesinden kaybettiğiniz akıllı telefonunuzu bulun;
- Akıllı telefonunuzun haritadaki pozisyonunu not edin. Telefonunuz açık ve coğrafik pozisyon belirleme fonksiyonu aktifse, pozisyon simgesi görünür. Fakat, hırsızı takip edebilecek olsanız bile bunu yapmayın. Bunun yerine polisten yardım isteyin;
- Kayıp Modu’nu seçin. Sistem, kilit ekranı için bir ileti ve sizinle irtibat kurmak için bir yedek numara girilmesini önerir. Akıllı telefonunuz artık bu iletiden öbür bir şey göstermez. Telefonunuz çalınmadıysa, bir yerde unuttuysanız, bulan kişi bu numaradan size ulaşabilir. Kimlik avına yönelik iletilere ve aramalara dikkat edin; hatalılar hesabınızın parolasını öğrenmek için müşteri hizmetleri temsilcisi üzere davranarak sizinle irtibata geçebilir;
- Cihazınızda kıymetli ve hassas bilgiler varsa, yetkisiz erişimleri önlemek için uzaktan erişimle cihazınızdaki dataları silmenin önemli bir güvenlik tedbiri olduğunu unutmayın. Lakin, bu seçeneğin geri dönülemez olduğunu ve birebir vakitte uzaktan erişimle telefonunuzun pozisyonunu belirleme imkanından vazgeçmek manasına geldiğini de bilmelisiniz.
- Telefonunuza bağlı banka kartlarını kaldırın
- Apple yahut Google, Bul yahut Cihazımı Bul uygulamaları ile akıllı telefonunuzu bloke ettiğinizde, aygıtınıza tarifli kartların aygıtla olan temaslarını kaldırmayı önerebilir, bu türlü bir teklif yoksa, hesap ayarlarından ilgili banka kartlarının aygıtınızla olan ilişkisini manuel kaldırın. Telefonla birlikte çalınmadıkları sürece kartları bloke etmenize gerek yoktur.
İşte Android ve iPhone‘da bunun için takip etmeniz gereken gereken adımlar.
Moralinizi bozmayın
Elbette akıllı telefonunuzu kaybetmek büyük bir gerilim yaşamanıza neden olur ve datalarınız için bir tehdit manasına gelir. Lakin üstte bahsettiğimiz adımları uygular, datalarınızı evvelce yedeklerseniz muhtemel bir durumda yaşayacağınız kaybı azaltabilirsiniz. Kaybolan ya da çalınan aygıtınız yüzünden ümitsizliğe kapılmayın — En değerli önceliğiniz ferdî güvenliğinizdir.
Telefonun çalınma yahut kayıp risklere karşı tedbir almak için uygulayabileceğin birkaç kolay usul vardır. Bu prosedürleri uygulayarak mümkün bir kayıp/çalıntı durumunda yaşadığın mağduriyeti en aza indirebilirsin.
Telefonunu yedekle ve datalarını inançlı bir yerde sakla.
Ayda bir sefer telefonunu yedekleyerek mümkün bir çalınma/kayıp durumuna karşı tedbir alabilirsin. Telefonun için otomatik yedekleme özelliğini kullanabilir yahut evraklarını buluta manuel olarak yükleyebilirsin. Böylelikle telefonun çalınır yahut kaybolursa sakladığın dataları basitçe yeni telefonuna aktarabilirsin.
Telefonunu parola ve biyometrik kilit ile koru.
Akıllı telefonunu mümkün hırsızlık bir durumuna karşı korumak için güçlü bir parola ve parmak izi üzere biyometrik kilitleri kullanabilirsin. Parola belirlerken varsayılan seçeneği kullanmak yerine daha karmaşık bir şifre kullanabilirsin. Parola ne kadar karmaşık olursa çalınma durumunda hırsızın parolayı kırma ihtimali o kadar azalır.
“Telefonumu Bul” özelliğini aktifleştir.
Çalınan telefonu bulmak için İPhone’larda “İPhone’umu Bul”, Android aygıtlar için ise “Cihazımı Bul” özelliği vardır fakat bu özelliklerden yararlanabilmek için evvelden etkinleştirilmiş olmaları gerekir. Bu uygulamalar sadece aygıtını bulmana yardımcı olmakla kalmaz birebir vakitte birden fazla güvenlik tedbirini de içerir.
Telefonunu kaybedersen “zil çaldırma” özelliğini kullanabilir böylelikle telefonunu daha kolay bulabilirsin.
Telefonunu uzaktan da silebilirsin lakin bu seçeneği son deva olarak kullanmanda fayda vardır. Şayet aygıtını bulamayacağından eminsen operatörünle bağlantıya geçebilir, telefonunun çalındığını yahut kaybolduğunu bildirebilirsin. Bu türlü operatör şirket, telefonunun berbata kullanılmaması için SIM kartını devre dışı bırakacaktır.
Kaybolan/Çalınan Telefon Nasıl Bulunur?
Çalınan ve kaybolan telefon nasıl bulunur sorusu için cep telefonu sistemlerine nazaran ayrıntılı bilgileri aşağıda bulabilirsin.
Android Kullanıcıları Telefonunu Nasıl Bulur?
Android aygıtlar için:
Eğer Android bir telefon, tablet yahut saatini kaybedersen aygıtını birkaç adımda basitçe bulabilir, kilitleyebilir yahut silebilirsin. Şayet bir Google hesabın varsa “Cihazımı Bul” özelliği otomatik olarak açılır. Lakin “Cihazımı Bul” özelliğinin kullanılabilmesi için kayıp/çalıntı aygıtın aşağıdaki şartları karşılaması gerekir.
Google hesabınıza giriş yapın;
Ödemeler ve abonelikler kısmından Ödeme ayarlarını seçin;
Kartlarınızı silin.
iPhone için:
Apple Kimliği hesabınızda giriş yapın;
Cihazlar kısmından, kaybettiğiniz iPhone’u bulun ve Tüm kartları kaldırı seçin.
Akıllı telefonunuzun IMEI numarasını bloke edin
Bazı ülkelerde, SIM kartın bloke edilmesinin yanında, çalınan bir telefonun kimlik numarasını da (IMEI) operatörün engelli aygıt listesine ekleyebilirsiniz. Bunu yapmak için operatöre, çalınan aygıtınızın IMEI numarasını vermeniz gerekir. Telefonunuzun kutusu elinizdeyse, IMEI numarasını kutunun üzerinde bulabilirsiniz.
Android, Cihazımı Bul özelliğini kullanarak telefonunuzun IMEI numarasını öğrenebilme imkanı sunar: Telefonunuzun imgesinin yanındaki daire içine alınmış “i” işaretine tıkladığınızda telefonunuzun IMEI numarası görülür.
iPhone kullanıcıları ise, çalınan aygıtta kullandıkları Apple Kimliği ile appleid.apple.com adresinde oturum açtıktan sonra Aygıtlar kısmına giderek ve IMEI numarasını görmek istedikleri iPhone’u seçebilirler.
Teorik olarak, bir IMEI numarası operatör tarafından engelli aygıt listesine eklediğinde, kelam konusu akıllı telefon farklı bir SIM kartla bile olsa taşınabilir ağa bağlanamaz. Bu özellik Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Türkiye, Letonya ve birtakım Latin Amerika ülkelerinde işe fayda.
Sıradaki adım ne?
Kendinizi ve datalarınızı korumak için dikkat etmeniz gereken adımları uyguladıktan sonra artık sıra öbür mümkün sonuçların tesirini hafifletmekte.
Polise başvurun
Kullandığınız operatör ve telefon numarası üzere bilgilerle birlikte yaşadığınız hırsızlığı polise bildirin. Çok zayıf olsa da, hala akıllı telefonunuzu geri alma ihtimaliniz var. Bazen kayıp olan telefonların yıllar sonra bulunup sahiplerine teslim edildiği bile oluyor.
Parolalarınızı değiştirin
Uygulamalarınızda ve taşınabilir tarayıcınızda kullandığınız olabildiğince çok sayıda parolayı değiştirmeye çalışın. Parolaları değiştirdikten sonra iki faktörlü kimlik doğrulamayı aktifleştirin.
Verilerinizi geri yükleyin
Çalınan aygıtınızı faal olarak kullandığınız süreçte yedeklemeyi etkinleştirdiyseniz, kısa bildirilere kadar tüm bilgilerinizi yeni akıllı telefonunuza geri yükleyebilirsiniz.
Akıllı telefon açık olmalıdır.
“Cihazımı Bul” özelliği evvelce ayarlanmış olmalıdır.
Google oturumunun açık olması gerekir.
Telefonun kablosuz bir ağa yahut taşınabilir dataya bağlı olmalıdır.
Telefonun pozisyon özelliğinin açık olması da koşuldur.
iPhone Kullanıcıları Telefonunu Nasıl Bulur?
Apple, iPhone kullanıcılarına “Bul” özelliğini açmalarını tavsiye etmektedir. İphone marka çalınan telefonu bulmak için;
Ayarlar kısmından Cloud’a git.
Ekranı aşağı kaydırarak “İPhone’umu Bul” ve Son Pozisyonu Gönder’i seç.
Eğer giriş yapman istenirse Apple kimliğini ilgili alana gir.
E-Devlet kapısı üzerinden
Telefon yoluyla BTK Tüketici İrtibat Merkezi’ni (120) arayarak
Adli mercilere de çalıntı aygıtla ilgili müracaat yaparak ihbarda bulunabilirler.
İhbarın Onaylandığı Nasıl Anlaşılır?
İhbarın sonucunu tekrar e-Devlet üzerinden IMEI ve kayıp/çalıntı ihbar sorgulama/iptal alanından öğrenebilirsin. Birebir vakitte BTK Tüketici Bağlantı Merkezi’ni arayarak da bilgi alabilirsin.
Kayıp/Çalıntı İhbarında Bulunduğum Aygıtı Buldum. Aygıtı Haberleştirmeye Nasıl Açtırırım?
Kayıp/çalıntı ihbarını nasıl yaptıysan birebir sistemle aygıtını haberleşmeye açtırabilirsin. Kullanıma kapatılan aygıtın haberleştirmeye açılması süreci, isimli mercilerin talebi üzerine bu makamlar tarafından gerçekleştirilir.
Telefonu haberleştirmeye açmak için E-devlet kapısı üzerinden ihbar kayıt iptali ile ilgili alandan süreç yapabilirsin.
Bilgi ve İhbar Merkezi’ni arayarak iptal süreci yapabilirsin
Satın Aldığım Telefonu hiç SIM Kart Takmadan Kaybettim/Çaldırdım. Ne Yapabilirim?
Durumu anlatan ıslak imzalı dilekçe, imza sahibine ilişkin nüfus cüzdanı fotokopisi, isimli kolluk yahut savcılık müracaat tutanağı ile müracaatta bulunabilirsin. Bu mevzuda isimli mercilere de (savcılık ve mahkemeler) müracaat yapabilirsin.
Satış Yaptığım Dükkân Kullanılmamış Aygıtı Çaldılar. Çalan Kişinin Aygıtı Satmasını yahut Kullanmasını Engellemek İçin Ne Yapmak Gerekir?
Beyaz listede olup hiç kullanılmadan çalınan, yağmalanan yahut kaybolan aygıtlar için gerçek yahut hükmî şahısların; ıslak imzalı dilekçe, isimli kolluk ya da savcılık tutanağı, nüfus cüzdanı fotokopisi müracaatta bulunması gerekir. Şayet çalınan aygıt faturası, iş yeri adınaysa bu dokümanlara ek olarak vergi levhası fotokopisi ve imza sirküleri ile müracaat yapılmalıdır.
Telefonum Çalındı/Kayboldu Ne Yapmalıyım?
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) internet sayfasında kayıp/çalıntı durumlarında neler yapman gerektiğini ayrıntılı bir formda anlatmaktadır. Kayıp yahut çalınma durumu sonrasında yapılması gereken birtakım uygulamalar vardır. Bu süreçleri şu halde sıralayabiliriz.
Çalınma/kayıp durumunu polise bildir.
Operatör ve telefon numarası üzere bilgileri polise ileterek hırsızlık durumunu bildirebilirsin. Zayıf olsa da yeniden de kayıp telefonunu geri alma ihtimalin elbette vardır.
SIM kartını kullanıma kapat.
Öncelikle SIM kartının kullanılmasını engellemek için GSM operatörünü arayarak sınırını kapatmalısın. GSM operatörünün müşteri temsilcisi ile görüşerek SIM kartını kaybettiğini söyleyebilir ve SIM kartını bloke etmesini söyleyebilirsin. SIM kartını bloke ettirdiğinde telefonu çalan kişi, parolanı değiştiremez, rastgele bir süreci onaylamak için cep telefonunu kullanamaz ve doğrulama kodu yazan kısa bildiriye erişemez.
Kayıp/çalıntı durumlarında yakınlarını ve arkadaşlarını uyar.
Eğer telefonun çalınırsa arkadaşlarını sana ilişkin olan bir numaradan bildiri ve arama alabileceklerine dair tanıdıklarını uyarmalısın. Şayet toplumsal medyada çok fazla takipçin varsa arkadaşlarından onlar için de ikaz paylaşmalarını isteyebilirsin.
Çalınan telefonu bloke ettir.
Eğer telefonun çalındıysa internet üzerinden parolanı kullanarak telefonu bloke edebilirsin. Bunun için Apple ID yahut Google hesabına giriş yaptıktan sonra iki evreli kimlik doğrulama uygulaması adımını da geçmen gerekir. Lakin diğer bir kişinin telefonundan giriş yapıyorsan doğrulama iletisi alamaz ve kimlik doğrulama uygulamasını açamazsın. Bundan ötürü bu durum seni biraz zorlayabilir.
Eğer bir Android kullanıcısıysan kısa ileti doğrulaması olmadan iki kademeli kimlik doğrulama uygulamasının kurulumunda aldığın yedek kodlardan birini kullanarak parolanı değiştirebilirsin. Şayet İPhone kullanıyorsan güvendiğin bir aygıt yahut telefona gönderilecek doğrulama kodu ile hesaplarına giriş yapabilirsin.
Telefonunun IMEI numarasını bloke et.
Telefonun kimlik numarasını (IMEI) operatörün engelli aygıt listesine ekletebilirsin. Bunun için aygıtın IMEI numarasını operatörüne iletmen gerekir. (IMEI numarasını telefonun kutusunun üzerinde bulabilirsin. Teorik olarak IMEI numarası operatör tarafından engelli aygıt listesine eklendiğinde farklı bir SIM kart ile bile taşınabilir ağa bağlanması mümkün değildir.
Telefonum çalındı Android ise “Cihazımı Bul” özelliğini kullanarak veya*#06# numarasını arayarak IMEI numarasını öğrenebilirsin.
Telefonuna bağlı olan banka/kredi kartlarını kaldır.
Android yahut Apple cep telefonunu “Cihazımı bul” yahut “Bul” uygulamaları ile bloke ettiğinde aygıtına tarifli kartların aygıtın ile olan kontaklarını da kaldırabilirsin. Şayet sana cep telefonundan banka/kredi kartlarını kaldırma ile ilgili bir ihtar iletisi gelmezse kartlarının cihazınla olan kontağını manuel olarak da kaldırabilirsin. Şayet kartların telefonla birlikte çalınmadıysa kartları bloke etmene gerek yoktur.
Android için, Google hesabına giriş yaptıktan sonra Abonelikler ve Ödemeler kısmından süreç yapabilirsin.
Eğer iPhone kullanıcısıysan Apple kimliğin ile hesabına giriş yaptıktan sonra “Cihazlar” kısmından kaybettiğin aygıtı bularak “Bütün Kartları Kaldır”’ı seçebilirsin. Apple kimliğin ile web sitesinde oturum açabilir, “Aygıtlar” kısmından IMEI numarasını görmek istediğin iPhone’u seçebilirsin.